-Yaratıcı ekonomi; fikri mülkiyetin üretimini ve kullanımını yönlendiren bireysel yaratıcılık yoluyla zenginlik ve istihdam yaratılmasıyla ayırt edilen çok çeşitli meslekleri içeren bir ekosistemdir.
-Birleşik Krallık ’ta bir inovasyon vakfı olan NESTA, Birleşik Krallık Hükümeti tarafından incelenen yaratıcı endüstri kavramını genişleterek yaratıcı yeteneklerden yararlanan yaratıcı ekonomi kavramını geliştirmiştir.
-Yaratıcı endüstrileri “kökeni bireysel yaratıcılık, beceri ve yetenekten alan ve fikri mülkiyetin üretilmesi ve kullanılması yoluyla zenginlik ve istihdam yaratma potansiyeline sahip endüstriler” olarak tanımlanmıştır. Genellikle boş zamanımızı nasıl harcadığımızla bağlantılı olarak tüketicilere mal ve hizmetler sunar. Ayrıca, mücevher tasarımından yazılım koduna kadar diğer sektörler için, genellikle imalat ve diğer hizmet endüstrilerinin daha iyi mal ve hizmetlerin sağlanmasında kullanabileceği fikri mülkiyet biçiminde bir dizi ara girdi de yaratıcı ekonominin konuları arasındadır.
-Fikri mülkiyet deyince, telif hakkı, patent, ticari marka ya da başka bir hukuki ya da düzenleyici mekanizma ile korunan ve böylece üreticisinin izni olmaksızın taklit edilmesi ya da ticari bir imtiyaza dönüştürülmesi mümkün olmayan bir fikrin değerini kastediliyor. Bu anlamda, fikri mülkiyet yaratıcı endüstrinin temel değeri olarak ortaya konmuş ve dünyadaki diğer ekonomik alanlar içinde giderek değerini artıran bir kavram olarak gelişmeye devam etmektedir.
-Diğer yandan, yaratıcı ekonomi alanı salt bir ekonomik alan değildir. Bu yaratıcı yetenek ve emek sonucunda ortaya çıkan değerin ekonomik değerinin yanında güçlü bir de kültürel değeri vardır ve bu kültürel değer çoğu zaman ekonomik değerden daha kıymetli ve kalıcı olabilmektedir. Bir tasarım veya moda ürününün, bir film veya bir müzik eserinin satış değerinden çok daha büyük bir kültürel etkisi olabilmektedir.
-Bu perspektiften yaratıcı ekonomiye bakarsak; yaratıcı ekonominin sadece bir ticaret alanı değil, aynı zamanda kültürel bir yayılım alanı olduğunu da görebilmekteyiz.. Yani, yaratıcı ekonominin gücü diğer sektörlerin de ihracat kapasitesini ve fırsatlarını doğrudan etkileyen ve tetikleyen bir alandır. Bir ülke en fazla yaratıcı ekonomisinin güçlü olduğu kadar güçlüdür, diyebilmekteyiz.
-Yaratıcı ekonomi örneğine ülkemizden örnek vermek istersek; Türkiye’nin yaratıcı ekonomisinin güçlenmesini ve yayılmasını sağlayan önemli faktörlerden birisi sinema ve televizyon sektörüdür. Bu sektör yaklaşık 146 ülkeye ihracat yapmakta ve yılda 500 milyon dolardan fazla ihracat hacmiyle Türkiye’nin en büyük yaratıcı ekonomi alanı olma niteliği taşımaktadır. Bir yandan da, diğer ihracat alanlarının da güçlenmesini sağlamakta ve bu sayede de o filmlerde görünen ürün ve markaların da yayınlandıkları ülkelerde görünürlüğü artmaktadır.
SONUÇ
-Yaratıcı ekonomi kavramı; klasik ekonomi modellerinden ve geleneksel politikalardan ziyade bireylerin üretme ve katma değerli ürün sunma çabasıyla oluşan; bireysel anlamda zenginlik ve kişisel kalkınmanın toplumda yeni istihdam ve yeni meslekleri oluşturmasını tetikleyen bir ekonomik modeldir.
-Kişisel çabanın ve kişisel katma değerli ürün üretme duygusunun yeni meslekleri tetiklemesi; mesleklerde yeni bir dijitalleşme kavramını ve klasik meslekteki olguların yavaş yavaş yeni olgulara bırakması sürecidir.
-Özellikle pandemi dönemiyle birlikte Dünya’daki yaşamsal dönüşümler ve yeni nesil meslek dönüşümleri yaratıcı ekonomi kavramının gelişmesine katkıda bulunmuştur.
-Yazılımsal gelişmeler ve Endüstri 4.0 ın ekonomiye entegresiyle birlikte yaratıcı ekonomi kavramı Dünya da mesleksel, katma değerli ürün üretimleri ve ülkelerin gelirleri açısından dönüşümlere yol açmasıyla ekonomi de dijitalleşmenin öncüsü olacağı aşikardır. Metaverse dönüşümleri ve finansal açıdan kullanılan aplikasyonlar bu konudaki en çarpıcı örneklerdendir.
-Yaratıcı ekonomi; ülkelerde ekonomik büyüme, ihracat artışları, istihdam artışları gibi konularda iyi fırsatlar sunabilme potansiyeline sahip olması, sürdürülebilir ülke ekonomileri için de önemli bir fırsattır…
KAYNAKÇA
-https://medium.com/pakt-anlamland%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1/yarat%C4%B1c%C4%B1-ekonomi-k%C3%BCresel-ekonominin-yeni-g%C3%B6z-bebe%C4%9Fi-9cf8862b126c
-https://marcom.com.tr/yaratici-ekonomi-nedir/
-https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/311730
-https://www.tskb.com.tr/blog/turkiye-ekonomisi/yaratici-ekonomiler
MÜCTEBA ONURHAN ÖZMUMCU
DENETÇİ-EKONOMİST
