Skimpflasyon Nedir?
Şirketler, kurumlar veya hükümet yoluyla ; mal ve hizmetlerde; maliyet artışının önüne geçmek için, ürün ve hizmet azaltması, kalite ve standardı kaybetme durumudur.
Skimpflasyonun Temel Özellikleri
Gizli Fiyat Artışları:
Skimflasyon, fiyat artışlarını doğrudan rakamlarda görmemizi zorlaştıran bir tür gizli enflasyon olarak kabul edilebilir. Ürünlerin fiyatları değişmeden önce, boyutlarında veya içeriklerinde yapılan azaltmalar nedeniyle tüketici satın aldığı ürüne aynı parayı ödediği yanılsamasına düşse de aslında ödediği paraya nazaran daha az ürün satın almaktadır.
Tüketicinin Dikkatini Çekmeyen Değişiklikler
Skimflasyonun tüketiciler tarafından fark edilmesi genellikle zordur çünkü ürünlerin ambalajları genellikle değişmez ve fiyat etiketleri aynı kaldığı için yanılsamalar yaşanmaktadır. Ancak, dikkatli tüketiciler ürünlerin ağırlığında veya miktarında yapılan azalmaları fark edebilmektedir.
Fiyat Artışlarından Kaçınma
İşletmeler, geleneksel fiyat artışlarından kaçınmak ve rekabet avantajını korumak amacıyla skimflasyonu tercih edebilir. Bu şekilde, tüketici fiyat artışlarına daha az tepki verir, ancak satın aldıkları ürün miktarında azalma yaşarlar. Ancak bu durum uzun vade de işletmelerin üretim kapasite düşüklüğü yaşamasına yani arz kısmasına neden olur ve bu durumda işletmelerin istihdam anlamında da istihdam daraltması yaşamasına da neden olmaktadır.
Shrinkflasyon Nedir?
Shrinkflasyon ürünün fiyatı aynı kaldığı halde boyut, ağırlık ya da hacminde ortaya çıkan düşüşü ifade eden değişikliktir. Bazende ürünlerin üretimindeki formülüzasyonların değiştirilerek yeni formüllerle ürün üretimi yapılması durumuna denmektedir.
Skimpflasyon ve Shrinkflasyon ‘un Farkları
Shrinkflasyon ürün satış fiyatlarında artışa gitmeden, ürün miktarı veya boyutunda, hacminde değişikliğe gidilerek ya da ürün veya mallardaki formülüzasyonların yeniden formüle edilmesiyle oluşan olguyken; skimflasyonsa ürün veya mal üretim hizmetleri dışındaki kalitenin düşürülmesi ve mevcut üretimlerdeki üretim kapasitesinde üretim kapasitesi düşüklüğüne gidilmesidir.
Greedflasyon Nedir?
Greedflasyon; yüksek enflasyon yaşanan ülkelerdeki mal ve hizmet fiyatlarının mevcut enflasyon oranının üstünde artış göstermesine denmektedir. Özellikle son dönemlerde ülkemizdeki yüksek enflasyon yaşanan dönemlerde mal ve hizmetlerdeki fiyat artışlarının ciddi bir biçimde enflasyonun üzerinde seyretmesi bu duruma en iyi örneklerden biri olacaktır.
SONUÇ
Ülkemizde yaşanan yüksek enflasyonun yansıması olarak skimplasyon ve shrinkflasyon kavramları gündemimize gelmiştir.
Skimplasyon; ürün veya mal ve hizmetlerdeki kalite düşürme veya ürün üretimindeki üretim kapasite düşüklüğünü tanımlarken; shrinkflasyon ise mevcut ürün üretiminde mevcut ürünün satış fiyatının enflasyona rağmen aynı kalmasına karşın aslında mevcut ürünün önceki gramaj hacim veya boyutunun düşürülmesi olayını tanımlamaktadır.
Bir de yaşanan yüksek enflasyonun önlenmesindeki yanlış dezenflasyon politikalarının (yanlış daraltıcı maliye politikalarının ve yanlış daraltıcı para politikalarının) uygulanması sonucunda greedflasyon kavramı ekonomik gündemimize girmiştir.
Greedflasyon; mevcut ürün veya hizmetlerdeki fiyat artışlarının mevcut enflasyon oranının üstünde seyretmemesi durumudur. Üreticilerin veya tedarikçilerin daha fazla para kazanma hırsından kaynaklanmaktadır. Bu durumun önüne geçilebilmesi için ürün fiyatlarının maliyet analizlerinin ve satış fiyatı arasındaki rakamlarla beraber kar ortalamalarının da sıkı şekilde denetlemesi gereklidir.
Ülkemizde yaşanan yüksek maliyet enflasyonu doğru dezenflasyonist politikalarla yönetilmez, mali gecikme sorunu yaşanmaya devam ederse, stagflasyonist ortam (yüksek işsizlik ve yüksek enflasyon) ve slumflasyonist ortam (yüksek enflasyon ve ekonomik küçülme) yaşanması kaçınılmaz olacaktır.
Katma değerli ürün üretimine gerekli teşviklerin verilmesi ve bu üretilen ürünlerinde ihracatının yapılmasının yanı sıra ülkemizdeki ara eleman problemini de çözmek için eğitim politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gereklidir.
KAYNAKÇA
https://immib.org.tr/tr/enflasyona-dair-cesitli-terimler-shrinkflation-greedflation-skimpflation
https://www.mahfiegilmez.com/2024/01/enflasyonla-ilgili-tartsmalar.html
https://www.muhabir.com.tr/ekonomi-haberleri/skimpflasyon-ve-shrinkflasyon-ne-demek#google_vignette
MÜCTEBA ONURHAN ÖZMUMCU
DENETÇİ-EKONOMİST
